Quest 1

Het team V&V BBL van ROC de Leijgraaf te Veghel, leidt verpleegkundigen en verzorgenden ig op, beroepsbegeleidende leerweg. Er zijn veel veranderingen in de zorg en de effecten hiervan zijn duidelijk voelbaar in het werk als docent V&V BBL. 

Vergrijzing
Vanaf januari 2015 zijn er veel veranderingen doorgevoerd . De overheid gaat er vanuit dat ouderen zolang mogelijk thuis moeten en willen blijven wonen. Gemeenten hebben de opdracht gekregen om ervoor te zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en andere mensen kunnen blijven ontmoeten. Daarbij kijken ze wat ouderen of mensen met een beperking zelf nog kunnen en wat familie, vrienden of buren zelf kunnen doen. Er vindt dus een grootste taakherschikking plaats van professionals naar burgers. Waarbij er dus sprake is van een trend.

      

Wat betekent dit voor de toekomst? De vergrijzing verloopt in de nabije toekomst veel sneller dan in de achter ons liggende jaren (Van Nimwegen & Van Praag, 2012). Het CBS verwacht dat het aantal mensen dat de 65-jarige leeftijd bereikt tot 2037 elk jaar meer dan 200.000 zal bedragen. In de jaren negentig van de vorige eeuw was dat nog maar 130.000 per jaar. Rond 2040 kent ons land dan ruim 2 miljoen meer 65-plussers dan nu (een stijging van 2,4 miljoen naar 4,5 miljoen). Verder zal dan het aantal hoogbejaarden (van 80 jaar en ouder) zijn toegenomen van bijna 700.000 nu tot meer dan 1,5 miljoen. Hun aandeel in de totale oudere bevolking stijgt daarmee van een kwart naar bijna een derde. Deze zogenoemde ‘dubbele’ vergrijzing zal ongetwijfeld consequenties hebben voor de vraag naar zorg.

De bevolkingspiramide laat de leeftijdsopbouw van Nederland zin voor de periode van 
1950 - 2060. Het CBS heeft onderstaande bevolkingspiramide ontwikkeld.

Link: bevolkingspiramide

We mogen een forse toename van de vraag naar zorg verwachten, aldus Van Nimwegen en Van Praag (2012). Van Nimwegen en Van Praag beschrijven vier dimensies die de huidige sterftekansen en huidige ziektekansen beschrijven van de ouder wordende mens.

• Chronische ziekten: een scala aan ziekten kan optreden aan het einde van het leven. De levensduur met chronische ziekten neemt toe
• Ervaren gezondheid: deze neemt af met een toenemende leeftijd. 
• Ouderdomsbeperkingen: aan het eind van het leven worden ouderen in toenemende mate geconfronteerd met beperkingen waarvoor ze hulp nodig hebben. Bijvoorbeeld: dalende spierkracht, afnemende gehoor- en gezichtvermogen, afnemende cognitieve capaciteit
• Cognitief verval en dementie, de duur van cognitieve beperkingen zal afnemen.

Mantelzorg komt in gedrang

Deze dimensies hebben invloed op de daadkracht van familie, naasten en mantelzorgers die de ouder wordende mens moeten ondersteunen. Van Nimwegen en Van Praag (2012) spreken hun bezorgdheid uit dat door de toegenomen arbeidsparticipatie van ouderen o.a. doordat de pensioenleeftijd stijgt, hun relatief grote bijdrage aan het vrijwilligerswerk, waaronder ook mantelzorg valt, in het gedrang kan raken. Hierbij is er dus sprake van een tegentrend.

De uitdaging voor het MBO onderwijs is de verpleegkundigen en verzorgenden voor te bereiden op hun beroep van de toekomst. Hoe dit beroep er uitziet, is echter nog niet duidelijk. Wel is duidelijk dat de complexiteit van zorg gaat toenemen. Hoe bereiden wij als ROC opleiding verpleging en verzorging onze leerlingen op voor een beroep dat nog zoveel vragen kent. De leerling staat centraal, staat beschreven in de visie van de Leijgraaf. Schuit, De Vrieze en Sleegers (2011) gaan er van uit dat naarmate leerlingen zelf meer bepalend zijn in keuzes die samenhangen met hun leergedrag, blijken er positievere effecten op te treden in de opbrengsten van het onderwijs (betere resultaten, meer welbevinden, minder schooluitval) en in de daarvoor benodigde randvoorwaarden (meer inzet, beter leergedrag, meer welbevinden). Dit is een uitgangspunt waar het team &V BBL wel al mee aan de slag kan. 
Hieruit ontstaat de trend INDIVIDUEEL. De leerling staat centraal en bepaalt de eigen leerroute. Hiermee oefent de leerling de ondernemerschap competenties die noodzakelijk zijn voor het toekomstige beroep. Van Lienden en Van der Poel (2010) beschrijven deze ondernemerschap competenties, bijvoorbeeld omgevingssensitief, vraaggericht, doelgericht, besluitvaardig en probleemoplossend die nodig zijn om het toekomstig beroep in de zorg te kunnen uitvoeren.

Ook Voogt en Roblin (2010) geven aan dat om jongeren (en bij BBL dus ook volwassenen) goed voor te bereiden op de arbeidsmarkt, zij competenties moeten ontwikkelen waaraan behoefte is in de samenleving. Kaljouw (2014) beschrijft dat de professional in de toekomst meer onderling moet samenwerken en moet afstemmen. De burger (mantelzorger) gaat hier deel van uit maken. Kaljauw beschrijft het als 'shared decison making' en gaat er vanuit dat dit verder gaat dan een gesprek aan de keukentafel of in een spreekkamer. 

Dus naast de trend INDIVIDUEEL komt de 

tegentrend SOCIAAL.

De adviescommissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen neemt afscheid van de oude definitie van gezondheid van de World Health organization en gaan uit van een nieuw concept dat gericht is op eigen regie, zelfredzaamheid en veerkracht van zorgvragers. Er wordt niet langer alleen gekeken naar kwalen en aandoeningen maar vooral naar het functioneren van de zorgvragers. De zorgvrager wordt complexer, samenwerken en afstemmen vindt niet alleen plaats met collega's maar met het hele netwerk om de zorgvrager heen. Met als gevolg dat sociale competenties nog belangrijker worden.

De opleiding V&V BBL vindt het belangrijk om samenwerkend leren van leerlingen te bevorderen. Vermunt (1992) stelt dat samenwerkend leren maakt dat kennis die op die manier veworven wordt beter beklijft, beter wordt begrepen en beter bruikbaar is in contexten waarin ze moet worden toegepast. Anderzijds omdat dergelijke manieren van leren leerlingen beter voorbereiden op een leven waarin zij nooit uitgeleerd mogen raken.

In onderstaand tabel is de trend: individueel en de tegentrend: sociaal uitgewerkt in wat deze trends voor het onderwijs betekenen. Technologie is meegenomen in deze tabel omdat deze onlosmakelijk verbonden zijn met de trend en tegentrend omdat zowel onderwijs als zorg zonder technologie niet meer weg te denken is en technologie zowel in het onderwijs als in de zorg alleen maar een grotere plaats zal innemen (Kaljauw, 2014)

Trend: Individueel	Tegentrend: Sociaal
Dit betekent voor het onderwijs: Onderwijs op maat Competentieontwikkeling toegespitst op de context van het beroep Ontwikkelen van ondernemerschap competenties door meer vraag naar generalisten dan specialisten Door technologie meer mogelijkheden voor onderwijs op maat Ict vaardigheden ontwikkelen Probleemoplossende vaardigheden	Dit betekent voor het onderwijs: Samenwerking creëren met andere leerlingen Leerlingen moeten samenwerkings- competenties ontwikkelen Leerlingen moeten samenwerkingsvaardigheden ontwikkelen Kennis van technologie in de zorg Kennis van het aanleren aan zorgvragers van technologie in de zorg Ict vaardigheden ontwikkelen

Het thema
Het thema waar ik voor gekozen heb is uiteindelijk veranderende levenswijze. Uiteindelijk omdat mijn trend zeker raakvlakken heeft met nieuwe media omdat technologie ten aanzien van indivdueel en sociaal binnenschools maar ook binnen de leerbedrijven niet weg te denken is.
De veranderingen in de zorg en dus in onze opleidingen verzorgende en verpleegkundige, komen voort uit de vergrijzing, de maatschappelijk en politieke reactie hierop en de gevolgen voor zorgvragers, mantelzorgers en naasten.

Hoe de beroepenstructuur er 10 april 2015 er ook uit zal komen zien, de beroepen verzorgende en verpleegkundige zullen nooit meer dezelfde zijn als voorheen!

Het onderwijs aan deze beroepsgroepen zal ook niet meer hetzelfde kunnen zijn. LA4 biedt de gelegenheid om hier over na te denken en verder te denken dan de dagelijkse praktijk. Een mooie uitdaging met nog mooiere kansen!





Literatuur

Nimwegen, V.V., & Praag, C.S. (2012). Actief ouder worden in Nederland. Bevolkingsvraagstukken in Nederland anno 2012. Actief ouder worden in Nederland.

Rubens, W. (2008). E-learning: trends en ontwikkelingen. 

Schuit, H., de Vrieze, I., & Sleegers, P. (2011). Leerlingen motiveren: een onderzoek naar de rol van leraren. Ruud de Moor Centrum/Open Universiteit.

Van Lienden, H., & Van Der Poel, M. (2010). Ondernemen in de Zorg.


Voogt, J., & Roblin, N. P. (2010). 21 st century skills. Discussienota. Zoetermeer: The Netherlands: Kennisnet.

http://www.zorgberoepen2030.nl/

http://www.skipr.nl/blogs/id2129-nieuwe-beroepenstructuur-voor-de-zorg.html

http://www.rijksoverheid.nl/